Esigara'nın tarihine girmeyeceğim. Bilmemiz gereken tek şey, geçmişte sigaraya ikame edilmek üzere düşünülen, hiç piyasaya çıkmadan hüsranla sonuçlanan veya piyasaca kabul görmeyen bir çok yeniliğin, buluşun denendiğidir.
Çin'li Hon Lik'i ise bu belirsiz geçmişten ayıran onun bulduğu yenilik ve buluşun diğerlerinin aksine kabul görmesi ve hatta ciddi bir ivme yakalayarak bugünlere kadar gelebilmesidir.
Öncelikle Hon Lik'in kafasındaki cihaz yapısı şu günlerde bir kaç senedir büyük bir buluşmuş gibi pazarlanan pod mod'larla hemen hemen aynıydı. Elinden düşürmediği E-Pipe dışında sigara ve puroya şeklen öykünen küçük cihazlar ve en önemlisi bu cihazlardan edilecek kazancı sürdürülebilir kılacak kartuşlar.
Konu basite indirgendiğinde bir pil, bir atomizer olunca Hon Lik tarafından kurgulanan bu sürdürülebilir görünen saadet zinciri kısa sürede özellikle ABD'li kullanıcılar tarafından yıkıldı. Daha büyük pillerin, daha büyük atomizerlerin ve tabii ki Hon Lik'in yedek kartuşlarına damlattığı bir kaç ml likit yerine litrelerce likitin kullanıcılarca bulunup bunun üzerinden bir topluluk inşa etmeleri çok uzun sürmedi.
İngiltere'nin bundan 8-9 yıl önceki kaygısı neydi biliyor musunuz? Esigara iyi hoş ama bunun çalışması için gerekli en önemli malzemeleri insanlar rahatlıkla temin edebiliyor ve basbayağı kendileri yapabiliyordu. Ya patlarsa, ya zehirlerse kaygıları yeni değil anlayacağınız.
Velhasıl bir süreliğine dahi olsa, ki bu dönemler tütün lobisinin esigara hakkında kaygı duymadığı zamanlardır. Kendimizi kocaman bir topluluk gördüğümüz zamanlarda bile tütün lobisi için marjinal, tuhaf bir azınlıktan başka bir şey değildik. Kendi kendimize eğleniyorduk, kesinlikle zararsızdık. Bunun sağlamasını şöyle yapabilirsiniz, geçmişte ve hatta bugün bile keyifle kullandığımız modların, atomizerlerin biz ayılıp, bayılsakta toplumun ezici çoğunluğunca tuhaf, kullanımı zor ve karmaşık bulunduğu gerçeğini değiştiremedik.
Daha detaylandıralım, Box Mod olarak adlandırılan modların Türkiye'de ilk kullanıcısı olabilirim. O zamanlarda yaygın kanaat boru modlar olduğu için benim bu tercihim bile garip karşılanmış, "hocam tuğla gibi mod mu olur?, bunu kim kullanır?" görüşlerine muhatap olmuştum. Kaldı ki kullandık, hepimiz kullandık, ve hatta bir süre sonra boru modlar neredeyse tarih oldu. Ve ancak biz yine marjinal olduğumuz için kullandık box modları, insanların daha da tuhafına gitmeye başladık vs...vs.
O dönemlerde bir çok arkadaşımız FBI bizi izliyor, çok büyük iş başarıyoruz, o nedenle bizi yaşatmayacaklar tribindeydi. Gümrüğün kontrollü şekilde bize göz yumması, arada sırada sıkı kontrollerle yasak savması bile aslında o halde kalsak kimsenin bize bulaşmayacağının kanıtıydı.
Olmadı tabi, özellikle likit ve cihaz çeşitliliğinin öngörülemeyen bir hızda tavan yapması, ABD ve Avrupa'da marjinal topluluğumuza sadece özenerek katılan insan sayısındaki artış,pazar genişlemesi, festivaller, partiler, instagramda kıçını başını açıp cihaz likit sergileyenler, Çin üreticilerinin Hon Lik kopyası cihazlardan adam akıllı cihaz üretimine geçişi derken tütün lobisinin dikkatini tam anlamıyla çekmeyi başardık.
Iqos sadece bir zemin yoklamasıydı. Dalga geçtiğimiz bu cihazın, bilmem kaç senelik strateji ürünü olduğunu kavrayamadık. Bizi kopyalamışlardı, ancak bize göre kötü kopyalamışlardı. Eni sonu garip bir cihazdı, bu kadar.
Ancak Bizans'ın oyunu biter mi, bitmez. Biz canbaza bakarken tütün lobisi, ot ısıtıcısı Pax'ın mucitlerini göreve çağırdı. Pax'ın Iqos'a ne kadar benzediği konusuna ise hiç girmeyeceğiz. Bu adamlar ellerinde Iqos'un babası sayılacak bir cihaz varken ve bu cihazla hatırı sayılır bir satış ve bilinirlik düzeyindeyken her ne hikmetse bir anda esigara pazarına girmeye karar verdiler.
Bu defa babalık yapma sırası Philip Morris'deydi. Pax teknolojisi Iqos'a dönüştüyse, yıllardır PM tarafından kullanılan Salt Nikotin formuda basbayağı pod mod akımının başlangıcının en can alıcı bileşeni olabilirdi.
Bizler gibi kalem tip cihazlara burun kıvıran, ateş olsa cürümü kadar yer yakar dediğimiz minicik cihazların kartuşlarına salt nikotin formu kullanılarak hazırlanan likitler konulunca bu cihazlar bir anda bambaşka bir boyuta evrildi. Salt nikotin sayesinde ulaşılan hızlı doygunluk hissi bu cihazların en büyük handikapı olan güç, şarj, verim problemini tarihe gömdü.
Biz salt nikotin iyi midir, kötü müdür tartışırken, Juul ABD pazarını hallaç pamuğuna çevirdi. Çoluk çocuk dahil tüm toplum katmanlarına sigara endüstrisinin şu an yasaklanmış tüm pazarlama stratejilerini kullanarak yayıldı. Geçmişte olduğu gibi sigara içmek havalıdır düşüncesini bu defa Juul pod modları üzerinden özellikle gençlere pompaladı.
Sonuç? Kabul edelim ki adamlar bizim ortalama zekamızın çok üzerinde bir zekayla olayları kurguluyorlar. Sonuç şu oldu, pod mod çılgınlığı önce bir tehdit sınıfına sokuldu, sonra uyuşturucu müptezellerinin karıştığı kriminal bir sahte pandemiyle ilişkilendirilerek sektör çökertildi.
Herkes Juul'ü yasakladı, kısıtladı vs. vs... Ancak bir süre sonra bakıldı ki Juul üzerinden itinayla Esigara kontrol altına alınıyor. Milyar dolarlık Juul sözüm ona ağlarken, mağduru oynarken, diğer tarafta kalan orta ve küçük büyüklükte, kendi yağında kavrulan esigara üreticileri, satıcıları tek tek ya kapandı, ya da can çekişiyor.
Sonra ne mi oldu? Tabii ki FDA standarta bağlayacağım bu endüstriyi dedi. Milyon dolarlık yatırımlarla ifade edilebilecek bir büyüklüğe sahip değilsen çekileceksin dedi. FDA'nın bu standart çalışmasının ön koşullarını ilk sağlayan kim biliyor musunuz? Tabii ki bizim mağdur Juul'den başkası değil.
Çok uzattım, biliyorum, gelelim sonuca, esigaranın geleceğini artık tütün lobisi inşa ediyor. Ve hep söylediğim gibi bu cihazları bir PM, JTI, BAT aracı tıpkı sigara gibi dağıtmadığı sürece esigara'nın üzerindeki baskı, taciz, bilim uydurma faaliyetleri durmayacak. Bu durumda çok yakın bir gelecekte olacak, göreceksiniz.
Peki biz ne olacağız? Marjinaldik marjinal kalmaya devam edeceğiz. Yani hazır sigaralardaki tütünü beğenmeyip, sen birde Adıyaman tütününü içte gör diyeceğiz
SihirliBuhar
Çin'li Hon Lik'i ise bu belirsiz geçmişten ayıran onun bulduğu yenilik ve buluşun diğerlerinin aksine kabul görmesi ve hatta ciddi bir ivme yakalayarak bugünlere kadar gelebilmesidir.
Öncelikle Hon Lik'in kafasındaki cihaz yapısı şu günlerde bir kaç senedir büyük bir buluşmuş gibi pazarlanan pod mod'larla hemen hemen aynıydı. Elinden düşürmediği E-Pipe dışında sigara ve puroya şeklen öykünen küçük cihazlar ve en önemlisi bu cihazlardan edilecek kazancı sürdürülebilir kılacak kartuşlar.
Konu basite indirgendiğinde bir pil, bir atomizer olunca Hon Lik tarafından kurgulanan bu sürdürülebilir görünen saadet zinciri kısa sürede özellikle ABD'li kullanıcılar tarafından yıkıldı. Daha büyük pillerin, daha büyük atomizerlerin ve tabii ki Hon Lik'in yedek kartuşlarına damlattığı bir kaç ml likit yerine litrelerce likitin kullanıcılarca bulunup bunun üzerinden bir topluluk inşa etmeleri çok uzun sürmedi.
İngiltere'nin bundan 8-9 yıl önceki kaygısı neydi biliyor musunuz? Esigara iyi hoş ama bunun çalışması için gerekli en önemli malzemeleri insanlar rahatlıkla temin edebiliyor ve basbayağı kendileri yapabiliyordu. Ya patlarsa, ya zehirlerse kaygıları yeni değil anlayacağınız.
Velhasıl bir süreliğine dahi olsa, ki bu dönemler tütün lobisinin esigara hakkında kaygı duymadığı zamanlardır. Kendimizi kocaman bir topluluk gördüğümüz zamanlarda bile tütün lobisi için marjinal, tuhaf bir azınlıktan başka bir şey değildik. Kendi kendimize eğleniyorduk, kesinlikle zararsızdık. Bunun sağlamasını şöyle yapabilirsiniz, geçmişte ve hatta bugün bile keyifle kullandığımız modların, atomizerlerin biz ayılıp, bayılsakta toplumun ezici çoğunluğunca tuhaf, kullanımı zor ve karmaşık bulunduğu gerçeğini değiştiremedik.
Daha detaylandıralım, Box Mod olarak adlandırılan modların Türkiye'de ilk kullanıcısı olabilirim. O zamanlarda yaygın kanaat boru modlar olduğu için benim bu tercihim bile garip karşılanmış, "hocam tuğla gibi mod mu olur?, bunu kim kullanır?" görüşlerine muhatap olmuştum. Kaldı ki kullandık, hepimiz kullandık, ve hatta bir süre sonra boru modlar neredeyse tarih oldu. Ve ancak biz yine marjinal olduğumuz için kullandık box modları, insanların daha da tuhafına gitmeye başladık vs...vs.
O dönemlerde bir çok arkadaşımız FBI bizi izliyor, çok büyük iş başarıyoruz, o nedenle bizi yaşatmayacaklar tribindeydi. Gümrüğün kontrollü şekilde bize göz yumması, arada sırada sıkı kontrollerle yasak savması bile aslında o halde kalsak kimsenin bize bulaşmayacağının kanıtıydı.
Olmadı tabi, özellikle likit ve cihaz çeşitliliğinin öngörülemeyen bir hızda tavan yapması, ABD ve Avrupa'da marjinal topluluğumuza sadece özenerek katılan insan sayısındaki artış,pazar genişlemesi, festivaller, partiler, instagramda kıçını başını açıp cihaz likit sergileyenler, Çin üreticilerinin Hon Lik kopyası cihazlardan adam akıllı cihaz üretimine geçişi derken tütün lobisinin dikkatini tam anlamıyla çekmeyi başardık.
Iqos sadece bir zemin yoklamasıydı. Dalga geçtiğimiz bu cihazın, bilmem kaç senelik strateji ürünü olduğunu kavrayamadık. Bizi kopyalamışlardı, ancak bize göre kötü kopyalamışlardı. Eni sonu garip bir cihazdı, bu kadar.
Ancak Bizans'ın oyunu biter mi, bitmez. Biz canbaza bakarken tütün lobisi, ot ısıtıcısı Pax'ın mucitlerini göreve çağırdı. Pax'ın Iqos'a ne kadar benzediği konusuna ise hiç girmeyeceğiz. Bu adamlar ellerinde Iqos'un babası sayılacak bir cihaz varken ve bu cihazla hatırı sayılır bir satış ve bilinirlik düzeyindeyken her ne hikmetse bir anda esigara pazarına girmeye karar verdiler.
Bu defa babalık yapma sırası Philip Morris'deydi. Pax teknolojisi Iqos'a dönüştüyse, yıllardır PM tarafından kullanılan Salt Nikotin formuda basbayağı pod mod akımının başlangıcının en can alıcı bileşeni olabilirdi.
Bizler gibi kalem tip cihazlara burun kıvıran, ateş olsa cürümü kadar yer yakar dediğimiz minicik cihazların kartuşlarına salt nikotin formu kullanılarak hazırlanan likitler konulunca bu cihazlar bir anda bambaşka bir boyuta evrildi. Salt nikotin sayesinde ulaşılan hızlı doygunluk hissi bu cihazların en büyük handikapı olan güç, şarj, verim problemini tarihe gömdü.
Biz salt nikotin iyi midir, kötü müdür tartışırken, Juul ABD pazarını hallaç pamuğuna çevirdi. Çoluk çocuk dahil tüm toplum katmanlarına sigara endüstrisinin şu an yasaklanmış tüm pazarlama stratejilerini kullanarak yayıldı. Geçmişte olduğu gibi sigara içmek havalıdır düşüncesini bu defa Juul pod modları üzerinden özellikle gençlere pompaladı.
Sonuç? Kabul edelim ki adamlar bizim ortalama zekamızın çok üzerinde bir zekayla olayları kurguluyorlar. Sonuç şu oldu, pod mod çılgınlığı önce bir tehdit sınıfına sokuldu, sonra uyuşturucu müptezellerinin karıştığı kriminal bir sahte pandemiyle ilişkilendirilerek sektör çökertildi.
Herkes Juul'ü yasakladı, kısıtladı vs. vs... Ancak bir süre sonra bakıldı ki Juul üzerinden itinayla Esigara kontrol altına alınıyor. Milyar dolarlık Juul sözüm ona ağlarken, mağduru oynarken, diğer tarafta kalan orta ve küçük büyüklükte, kendi yağında kavrulan esigara üreticileri, satıcıları tek tek ya kapandı, ya da can çekişiyor.
Sonra ne mi oldu? Tabii ki FDA standarta bağlayacağım bu endüstriyi dedi. Milyon dolarlık yatırımlarla ifade edilebilecek bir büyüklüğe sahip değilsen çekileceksin dedi. FDA'nın bu standart çalışmasının ön koşullarını ilk sağlayan kim biliyor musunuz? Tabii ki bizim mağdur Juul'den başkası değil.
Çok uzattım, biliyorum, gelelim sonuca, esigaranın geleceğini artık tütün lobisi inşa ediyor. Ve hep söylediğim gibi bu cihazları bir PM, JTI, BAT aracı tıpkı sigara gibi dağıtmadığı sürece esigara'nın üzerindeki baskı, taciz, bilim uydurma faaliyetleri durmayacak. Bu durumda çok yakın bir gelecekte olacak, göreceksiniz.
Peki biz ne olacağız? Marjinaldik marjinal kalmaya devam edeceğiz. Yani hazır sigaralardaki tütünü beğenmeyip, sen birde Adıyaman tütününü içte gör diyeceğiz
SihirliBuhar
